Arabuluculuk 6325 sayılı Hukuk Uyuşmazlıklarında Arabuluculuk Kanunu’nun 2. maddesinde “Sistematik teknikler uygulayarak, görüşmek ve müzakerelerde bulunmak amacıyla tarafları bir araya getiren, onların birbirlerini anlamalarını ve bu suretle çözümlerini kendilerinin üretmesini sağlamak için aralarında iletişim sürecinin kurulmasını gerçekleştiren, tarafların çözüm üretemediklerinin ortaya çıkması hâlinde çözüm önerisi de getirebilen, uzmanlık eğitimi almış olan tarafsız ve bağımsız bir üçüncü kişinin katılımıyla ve ihtiyarî olarak yürütülen uyuşmazlık çözüm yöntemi” olarak tanımlanmıştır.
Belirttiğimiz 6325 sayılı kanun ihtiyari yani zorunlu olmayan arabuluculuğu benimsemiş, taraflar arabulucuya başvurma konusunda serbest bırakılmışlardır. Ancak 7155 sayılı Kanunun 20. maddesi ile 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu’na eklenen 5/A maddesi uyarınca 01.01.2019 tarihi itibarıyla Kanunun 4 üncü maddesinde ve diğer kanunlarda belirtilen ticari davalardan, konusu bir miktar paranın ödenmesi olan alacak ve tazminat talepleri hakkında dava açılmadan önce arabuluculuğa başvurulmuş olması dava şartı olarak kabul edilmiştir.
HANGİ TİCARİ DAVALAR İÇİN ARABULUCUYA BAŞVURMAK ZORUNLUDUR?
TTK’nın 5/A maddesi aynen şöyledir. “Bu Kanunun 4 üncü maddesinde ve diğer kanunlarda belirtilen ticari davalardan, konusu bir miktar paranın ödenmesi olan alacak ve tazminat talepleri hakkında dava açılmadan önce arabulucuya başvurulmuş olması dava şartıdır.”
Maddeden de anlaşıldığı üzere ticari davalardan, konusu bir miktar paranın ödenmesi olan alacak ve tazminat talepleri hakkında dava açılmadan önce arabulucuya başvurmak zorunludur.
HANGİ TİCARİ DAVALARDA ARABULUCUYA BAŞVURMAK ZORUNLU DEĞİLDİR?
TTK 5/A maddesi kapsamı dışındaki davalarda, dava açmadan önce arabulucuya başvurmak zorunlu değildir.
Ayrıca, özel Kanunlarda tahkim veya başka bir alternatif uyuşmazlık çözüm yoluna başvurma zorunluluğunun olduğu veya tahkim sözleşmesinin bulunduğu hallerde, dava şartı olarak arabuluculuğa ilişkin hükümler uygulanmaz.
ARABULUCUYA BAŞVURMADAN DAVA AÇILIRSA NE OLUR?
7036 sayılı kanunun 3/2 maddesinde belirtildiği üzere arabulucuya başvurulmadan dava açıldığının anlaşılması hâlinde herhangi bir işlem yapılmaksızın davanın, dava şartı yokluğu sebebiyle usulden reddine karar verilir. Maddeden de anlaşıldığı üzere yukarıda belirtilen iş davası türlerinde arabulucuya başvurmadan dava açılması mümkün değildir. Mahkeme bu halde davanın reddine karar verir. Bu nedenle dava öncesinde arabulucuya başvurmak gerekmektedir.
ARABULUCUYA NASIL BAŞVURULUR?
Başvuru dava konusu uyuşmazlıktaki yetkili mahkemenin bulunduğu adliyede bulunan arabuluculuk bürosuna, arabuluculuk bürosu kurulmayan adliyelerde ise görevlendirilen yazı işleri müdürlüğüne yapılır.
Arabuluculuk başvurusu, ilgili büroya yazılı olarak yapılır. Linkteki formu doldurup ilgili büroya teslim ederek başvurunuzu yapabilirsiniz. Arabulucu başvuru formunu indirmek için tıklayınız.
ARABULUCULUĞA BAŞVURU ÜCRETLİ MİDİR?
Arabuluculuk bürosuna başvuruda herhangi bir ücret alınmaz. Taraflar arabuluculuk görüşmelerinde anlaşamazlarsa 2 saatlik ücret Adalet Bakanlığı bütçesinden karşılanır. Anlaşma durumunda ücret, aksi kararlaştırılmadıkça taraflarca eşit şekilde ödenir.
BAŞVURU SONRASI SÜREÇ NASIL İŞLER?
Arabulucu, adliyelerdeki arabuluculuk bürolarındaki görevli personel tarafından sicile kayıtlı arabulucular listesinden atanacaktır. Ancak tarafların listede yer alan herhangi bir arabulucu üzerinde anlaşmaları halinde bu arabulucu görevlendirilir.
Görevlendirilen arabulucu, yapılan başvuruyu görevlendirildiği tarihten itibaren altı hafta içinde sonuçlandırır. Bu süre zorunlu hâllerde arabulucu tarafından en fazla iki hafta uzatılabilir.
ARABULUCULUK GÖRÜŞMELERİNE KİMLER KATILABİLİR?
Arabuluculuk görüşmelerine taraflar bizzat ya da varsa avukatları aracılığıyla katılabilirler. Tarafın vekili aracılığı ile görüşmelere katılmak istemesi durumunda vekaletnamede arabuluculukla ilgili özel bir yetki olması gerekir.
KARŞI TARAF GÖRÜŞMELERE GELMEZSE NE OLUR?
İlk toplantıya mazeretsiz bir şekilde katılmayan taraf dava açıldığı taktirde, bu taraf dava sonucunda kısmen ya da tamamen haklı çıksa dahi yargılama giderlerinin tamamından sorumlu tutulur. Ayrıca, bu taraf lehine vekalet ücretine hükmedilmez.
ANLAŞMA SAĞLANAMAZSA SÜREÇ NASIL DEVAM EDER?
Arabuluculuk sürecinde taraflar anlaşma sağlayamazsa mahkemeye başvurarak dava açabilirler.
